Hoe ontstaan ouderdomsvlekken

Ze zijn onschuldig, maar kunnen storend zijn. In deze ultieme gids ontdek je alles over de oorzaken, behandelingen en tips om ouderdomsvlekken te verminderen en te voorkomen.

Ouderdomsvlekken zijn kleine, bruine plekken op de huid die het gevolg zijn van hyperpigmentatie. Ze verschijnen meestal op huidgebieden die veel aan de zon zijn blootgesteld, zoals het gezicht, de handen en het decolleté.

Deze vlekken ontstaan vaak na jarenlang zonnebaden zonder voldoende bescherming en komen vooral voor bij mensen boven de 40 jaar.

Als je in het verleden veel tijd in de zon hebt doorgebracht zonder SPF, is de kans groter dat je deze pigmentvlekjes ontwikkelt. Bij ernstige zonschade kunnen ouderdomsvlekken zelfs op jongere leeftijd ontstaan.

Andere benamingen zijn “lentigo senilis”of “levervlekken” (= omdat de kleur lijkt op die van lever).

Vorm: Ouderdomsvlekken zijn platte, ovaalvormige gebieden op de huid zonder een verheven textuur.
Kleur: Meestal lichtbruin, donkerbruin, grijs of zwart.
Grootte: Variëren van de grootte van een sproet tot ongeveer 13 millimeter in diameter.

Aangedane gebieden van het lichaam

Ouderdomsvlekken op schouder en rug
Deze zones vangen vaak veel zon, vooral tijdens stranddagen, sporten of andere buitenactiviteiten. Terwijl je gezicht vaak trouw wordt ingesmeerd, blijven deze zones vaak een beetje vergeten. Dat maakt ze extra kwetsbaar voor zonschade.

Leeftijdsvlekken op de handen
Leeftijdsvlekken kunnen groter worden en samenklonteren, waardoor de huid een gevlekt of gemarmerd uiterlijk krijgt. Ze komen veel voor op gebieden die vaak aan de zon worden blootgesteld, zoals de rug van de hand.

Verschil tussen sproeten en ouderdomsvlekken

Ouderdomsvlekken zijn vaak groter dan sproeten, soms tot twee centimeter. Ze verschijnen op plekken die veel zon krijgen, zoals het gezicht, schouders, armen en handen. Bij jonge mensen zie je ze zelden. Ze ontstaan namelijk door een combinatie van ouderdom en zonschade.

Terwijl sproeten in de winter vervagen, doen ouderdoms- of zonnevlekken dat niet. Beide worden echter veroorzaakt door blootstelling aan UV-straling.

Ouderdomsvlekken ontstaan door jarenlange blootstelling aan de zon en UV-straling. Daarom zie je ze vaak in het gezicht en op de handen. Ook zonnebanken en -lampen kunnen bijdragen aan het ontstaan van ouderdomsvlekken.

Wie krijgt vooral ouderdomsvlekken?

Je loopt meer kans op ouderdomsvlekken als je:
• Een lichte huid hebt.
• Vaak of lang in de zon hebt gelegen zonder goede bescherming.
• Regelmatig flink bent verbrand.

Leeftijdsvlekken zijn meestal onschuldig en hoef je niet te laten checken. Maar houd wel een oogje in het zeil. Zie je een plekje dat zwart is of van vorm verandert? Laat het dan nakijken, want dat kan soms wijzen op melanoom, een ernstige vorm van huidkanker.

Ga vooral even langs als een plekje:

• Zwart wordt.
• Groter lijkt te worden.
• Onregelmatige of gekartelde randen krijgt.
• Een ongebruikelijke combinatie van kleuren heeft.
• Gaat bloeden.

Twijfels? Ga dan langs bij je dermatoloog.

Je hóeft ouderdomsvlekken dus niet te behandelen, want medisch gezien is het niet nodig. Wel is het slim om ze eerst door een dermatoloog te laten checken, omdat sommige huidkankers op ouderdomsvlekken kunnen lijken.

Wil je toch iets doen aan die vlekken? Er zijn verschillende opties:

Lasertherapie
Lasers richten zich op het pigment in de vlekken, breken het af, en je lichaam voert het vanzelf af.

Chemische peelings
Een chemische oplossing wordt op de huid aangebracht, waardoor deze gaat vervellen en een nieuwe, gelijkmatig gepigmenteerde huid de oude huid vervangt.

Microdermabrasie
Hierbij wordt de bovenste huidlaag zachtjes geëxfolieerd, waardoor de vlekken minder opvallen.

Bevriezen van pigmentvlekken (cryotherapie)
Met vloeibare stikstof worden de vlekken bevroren. Ze worden eerst wit, daarna rood. Het kan een beetje pijn doen, maar een verdoving is niet nodig.

Overleg altijd met een dermatoloog om te kijken welke behandeling het beste bij jou past.

Of je nu een chemische peeling of laserbehandeling liet doen, je kunt de hersteltijd van jouw huid nadien minimaliseren door deze tips op te volgen:

• Houd je huid goed gehydrateerd. Een peeling kan je huidbarrière tijdelijk verzwakken. Breng een medium- tot volle crème aan, zoals Vichy’s Mineral 89 crème, om je huidbarrière te herstellen en intensief te hydrateren.

• Je huid is extra gevoelig na een behandeling, dus pas goed op. Blijf uit de zon, en als je toch naar buiten moet, smeer dan zonnebrandcrème met minstens SPF30.

• Laat die scrubs en borstels ook even staan. Een peeling is al krachtig genoeg, dus geef je huid minstens 3-4 dagen rust. Te veel scrubben kan zorgen voor roodheid en irritatie. Wacht gewoon tot je huid weer helemaal hersteld is.

• Vermijd sporten, sauna’s en stoombaden na je peeling. Extra doorbloeding kan zorgen voor roodheid, jeuk of tintelingen.

De beste manier om leeftijdsvlekken te voorkomen, is door de huid te beschermen tegen overmatige blootstelling aan de zon. Dit kan door beschermende kleding te dragen of een breedspectrum zonnebrandcrème met een hoge SPF te gebruiken.

Het is nooit te laat om te beginnen met een goede zonnebrandcrème tegen ouderdomsvlekken. Waar we in de jaren tachtig misschien nog niet op de hoogte waren van de schadelijke effecten van de zon, weten we nu allemaal hoe schadelijk UV-stralen kunnen zijn. SPF beschermt tegen zonnebrand, maar gaat ook versnelde huidveroudering en pigmentvlekken tegen.

Dagelijkse bescherming met UV Age Daily van Vichy

UV Age Daily van Vichy is ontworpen om je huid optimaal te beschermen. Met SPF50+ biedt het bescherming tegen schadelijke UVB-, UVA- en lange UVA-stralen én tegen invloeden van vervuiling en zonlicht. De zijdezachte textuur trekt snel in, plakt niet en laat een onzichtbare finish achter, zodat je het dagelijks met plezier gebruikt.

Zijn ouderdomsvlekken gevaarlijk?

In de meeste gevallen zijn ouderdomsvlekken onschuldig en vormen ze geen gevaar voor je gezondheid. Ze worden echter vaak als cosmetisch storend ervaren. Toch is het belangrijk om alert te blijven, want sommige vormen van huidkanker kunnen op ouderdomsvlekken lijken. Een voorbeeld hiervan is lentigo maligna, een voorstadium van melanoom. Raadpleeg bij twijfel altijd je dermatoloog.

Let op verschillen met melanoom:

Asymmetrie: Melanoom heeft vaak een onregelmatige vorm.
Randen: Melanoom heeft gekartelde of vage randen.
Kleur: Melanoom kan meerdere kleuren hebben.
Diameter: Melanoom is vaak groter dan 6 mm.
Evolutie: Veranderingen in een plek kunnen op melanoom wijzen.

Vervagen ouderdomsvlekken vanzelf?

Nee, ouderdomsvlekken verdwijnen niet vanzelf. Ze ontstaan door langdurige zonblootstelling en blijven meestal aanwezig. Preventie met een goede zonbescherming is daarom essentieel.

Kan ik ouderdomsvlekken krijgen, zelfs als ik niet veel tijd in de zon heb doorgebracht?

Ja, ouderdomsvlekken ontstaan niet alleen door langdurige blootstelling aan de zon. Genetische factoren kunnen een rol spelen, waardoor sommige mensen gevoeliger zijn voor deze vlekken, ongeacht hun tijd in de zon. Ook kunstmatige UV-straling, zoals van zonnebanken, kan bijdragen aan hun ontstaan.

Daarnaast kan incidentele blootstelling, zoals zonlicht door ramen of tijdens autorijden, het risico verhogen. Daarom is zonbescherming belangrijk, zelfs als je weinig tijd buiten doorbrengt.