Het microbioom van de hoofdhuid

Op onze hoofdhuid leeft een microflora die niet enkel perfect is aangepast aan haar omgeving, maar deze voor haar ontwikkeling ook ten volle benut: microscopische holtes, vochtigheid, aangename temperatuur en rijke voedingsstoffen (talg en hoofdhuidlipiden). De aanwezigheid van deze microflora (die allen samen het microbioom vormen) is bijzonder gunstig om de concurrentie met andere potentieel pathogene micro-organismen (mogelijke biologische ziekteverwekkers) te beperken.

De hoofdhuid is tevens het dichtst bevolkte deel huid van ons lichaam: 106/cm² levende microflora tegenover 103/cm² op de huid van de onderarm. Gigantisch hoge cijfers? Inderdaad: ons hele lichaam herbergt om en bij de 1012 cellen, wat betekent dat de hoofdhuid ongeveer 1/10.000ste van het totaal aantal micro-organismen in onze cellen bevat!

EEN BLOEIEND DUO!

De gist Malassezia vertegenwoordigt ongeveer de helft van die populatie micro-organismen en koloniseert al vanaf het prille begin van ons leven alle vette delen van de huid. Met zijn lipidenlaag (voornamelijk talg) is de hoofdhuid ook een geschikte omgeving voor de groei en verspreiding van micro-organismen.

Malassezia is lang niet de enige bewoner van de hoofdhuid. Het gist deelt zijn omgeving met tal van bacteriën waaronder stafylokokken en het staafvormige corynebacterium.
De kans op tijdelijke microflora, van een mogelijke pathogene aard, die hun weg naar de hoofdhuid vinden via contacten of verspreiding via de lucht, kunnen makkelijk geëlimineerd worden door het haar regelmatig met shampoo te wassen.

Ook het klein levend wezen demodex folliculorum bevindt zich waar de huid vet is (wangen, voorhoofd, neus, …) én in de haarzakjes (wimpers, wenkbrauwen en haar). Deze kleine mijt (0,1mm tot 0,4mm groot) voedt zich graag met dode huidcellen en oliën (talg).

Bij wie te kampen heeft met seborroe (overmatige talgafscheiding door de talgklieren) kan de verspreiding van demodex op de hoofdhuid echter buitensporig zijn en irritaties veroorzaken. Niet in het minst bij mensen met een verzwakt immuunsysteem.
Maar doorgaans is deze kleine parasiet vrij discreet en veroorzaakt hij geen problemen bij zijn gastheer of -vrouw.

VERSTORING IN DE MICROFLORA? KIJK UIT VOOR ROOS!

De flora van de hoofdhuid kan door tal van factoren beïnvloed en verstoord raken …  Bepaalde aandoeningen van de hoofdhuid kunnen dan ook in verband gebracht worden met een verstoring van de microflora.
Zo kan Malassezia zich bij momenten te veel vermenigvuldigen en die hyperproliferatie lokt dan weer roos uit.